आठवणीतला तो पिवळा कागद आणि जाडजूड डायरी…
तुम्हाला आठवतंय का ते दिवस? साधारणपणे वीस-पंचवीस वर्षांपूर्वी, प्रत्येक घरात आणि ऑफिसमध्ये एक जाडजूड, पिवळ्या पानांची डायरी असायची – ‘यलो पेजेस’. घरात नवीन फोन लागल्यावर जसा आनंद व्हायचा, तसाच ही नवीन डायरी आल्यावरही व्हायचा. ती फक्त एक डायरी नव्हती, तर ती एक गरज होती, एक शहराचा माहितीकोश होता.
इलेक्ट्रिशियन हवा असेल, प्लंबर हवा असेल, मुलांसाठी डॉक्टर शोधायचा असेल किंवा अगदी जवळचे हॉटेल शोधायचे असेल, तर हात आपोआप त्या डायरीकडे जायचे. एक व्यावसायिक म्हणून, त्या यलो पेजेसमध्ये आपले नाव असणे, ही प्रतिष्ठेची आणि व्यवसायाच्या अस्तित्वाची निशाणी होती. आपण पैसे देऊन आपल्या नावाची छोटी-जाड ठळक अक्षरात नोंद करायचो किंवा एक छोटासा बॉक्स घेऊन जाहिरात करायचो. कारण आपल्याला माहीत होतं, की जेव्हा ग्राहकाला गरज असेल, तेव्हा तो इथेच आपल्याला शोधणार आहे.
पण आज थोडा विचार करा. तुमच्या घरात किंवा ऑफिसमध्ये ती पिवळी डायरी कुठे आहे? ती कधी शेवटची वापरली होती?
उत्तर कदाचित ‘आठवत नाही’ असेच असेल. कारण ती डायरी आपल्या आयुष्यातून नाहीशी झालेली नाही, तिने फक्त आपले स्वरूप बदलले आहे. ती आता कागदाच्या पानांमधून निघून प्रत्येकाच्या खिशात, प्रत्येकाच्या हातात असलेल्या स्मार्टफोनमध्ये ‘गुगल’च्या रूपाने स्थिरावली आहे. आजचे ‘यलो पेजेस’ म्हणजे गुगल! आणि हे जुन्या यलो पेजेसपेक्षा हजार पटीने अधिक शक्तिशाली आणि प्रभावी आहे.
यलो पेजेस आणि गुगल: काय सारखे आहे आणि काय बदलले?
गुगलला नवीन यलो पेजेस म्हणण्यामागे एक मोठे कारण आहे. या दोन्हींचा मूळ उद्देश एकच आहे, पण त्यांची कार्यपद्धती आणि क्षमता यात जमीन-अस्मानाचा फरक आहे.
काय सारखे आहे?
- मूळ उद्देश: दोन्हीचा हेतू एकच आहे – गरजू ग्राहकाला योग्य व्यावसायिक किंवा सेवा पुरवणाऱ्यापर्यंत पोहोचवणे. ग्राहकाला जेव्हा एखाद्या गोष्टीची गरज असते, तेव्हा त्याला मदत करणे.
- वर्गीकरण: जसे यलो पेजेसमध्ये ‘डॉक्टर्स’, ‘हॉटेल्स’, ‘इलेक्ट्रिशियन्स’ अशी वर्गवारी असायची, तसेच गुगलवरही व्यवसायांची त्यांच्या प्रकारानुसार वर्गवारी केली जाते.
काय बदलले? (आणि अधिक प्रभावी झाले)
- व्याप्ती (Reach): यलो पेजेसची मर्यादा फक्त एका शहरापुरती होती. पुण्याच्या यलो पेजेसमध्ये तुम्हाला मुंबईतील व्यावसायिकाची माहिती मिळत नसे. याउलट, गुगलची व्याप्ती जगभर आहे, पण त्याच वेळी ते ‘हायपरलोकल’ म्हणजेच तुमच्या परिसापुरतेही काम करू शकते. तुम्ही “माझ्या जवळचे मिठाईचे दुकान” शोधू शकता.
- माहितीची सखोलता: यलो पेजेसमध्ये तुम्हाला व्यवसायाचे नाव, पत्ता आणि फोन नंबर मिळत असे. पण गुगलवर तुम्हाला याव्यतिरिक्त व्यवसायाच्या उघडण्याच्या-बंद होण्याच्या वेळा, ग्राहकांनी दिलेले रिव्ह्यूज (अभिप्राय), दुकानाचे/ऑफिसचे खरे फोटो, उत्पादनांची यादी, वेबसाइटची लिंक आणि तुमच्या दुकानापर्यंत पोहोचण्याचा थेट नकाशा (Google Map) सुद्धा मिळतो.
- माहितीतील बदल (Updates): यलो पेजेस वर्षातून एकदा छापले जायचे. जर तुमचा फोन नंबर बदलला किंवा पत्ता बदलला, तर तुम्हाला पुढचे वर्षभर वाट बघावी लागायची. गुगलवर तुम्ही तुमची माहिती कधीही, एका मिनिटात बदलू शकता.
- ग्राहक संवाद: यलो पेजेस हे एकतर्फी संवादाचे माध्यम होते. तुम्ही फक्त तुमची माहिती छापू शकत होता. गुगलवर संवाद दुतर्फी आहे. ग्राहक तुमच्या व्यवसायाबद्दल रिव्ह्यू लिहू शकतात, प्रश्न विचारू शकतात आणि तुम्ही त्यांना उत्तर देऊ शकता.
गुगल तुमच्या व्यवसायासाठी ‘यलो पेजेस’ पेक्षा अधिक प्रभावी का आहे?
गुगल हे फक्त माहिती देणारे माध्यम नाही, तर ते तुमच्या व्यवसायासाठी एक शक्तिशाली मार्केटिंगचे साधन आहे. ते जुन्या यलो पेजेसपेक्षा अनेक पटींनी प्रभावी का आहे, याची काही महत्त्वाची कारणे:
२४ तास, ३६५ दिवस उघडे असणारे तुमचे ‘डिजिटल दुकान’
तुमचे दुकान रात्री १० वाजता बंद होते, पण तुमचा व्यवसाय नाही. गुगलवर तुमच्या व्यवसायाची नोंदणी असणे म्हणजे तुमचे एक ‘डिजिटल दुकान’ असण्यासारखे आहे, जे २४ तास, ३६५ दिवस ग्राहकांसाठी उघडे असते. रात्री ११ वाजता जरी एखाद्याला तुमच्या उत्पादनाची आठवण झाली, तरी तो गुगलवर शोधून तुमच्याबद्दल माहिती घेऊ शकतो, तुमचे फोटो बघू शकतो आणि दुसऱ्या दिवशी सकाळी तुम्हाला भेट देण्याचा निर्णय घेऊ शकतो. तुमची अनुपस्थिती असतानाही गुगल तुमच्यासाठी काम करत राहते.
ग्राहकांचा विश्वास जिंकणारे ‘रिव्ह्यूज’
पूर्वीच्या काळी आपण ग्राहकांना विचारायचो, “साहेब, आमचे काम कसे वाटले?” आणि तो तोंडी प्रशंसा करायचा. आज तीच प्रशंसा ग्राहक ‘ऑनलाइन रिव्ह्यू’च्या स्वरूपात करतात. गुगलवर तुमच्या व्यवसायाला मिळालेले ‘स्टार रेटिंग’ आणि ग्राहकांनी लिहिलेले चांगले अभिप्राय हे तुमच्या जाहिरातीपेक्षा जास्त प्रभावी काम करतात. नवीन ग्राहक जेव्हा पाहतो की तुमच्या व्यवसायाला १०० लोकांनी ४.५ स्टार दिले आहेत, तेव्हा त्याचा तुमच्यावरचा विश्वास आपोआप वाढतो. हे आजच्या युगातील सर्वात मोठे ‘तोंडी प्रसिद्धी’चे माध्यम आहे.
ग्राहकांना थेट तुमच्या दारापर्यंत आणणारा ‘नकाशा’
“तुमचे दुकान नेमके कुठे आहे? अरे, तो चौक लागतो का? त्या सिग्नलवरून डावीकडे वळायचे का?” – हे संभाषण आता जुने झाले आहे. गुगल बिझनेस प्रोफाइलमुळे तुमचा व्यवसाय थेट गुगल मॅपवर दिसतो. ग्राहकाला फक्त ‘Directions’ बटणावर क्लिक करायचे असते आणि गुगल मॅप त्याला थेट तुमच्या दारापर्यंतचा रस्ता दाखवतो. यामुळे ग्राहक तुमच्यापर्यंत पोहोचण्याचा त्रास पूर्णपणे कमी होतो आणि तुमच्याकडे ग्राहक येण्याची शक्यता अनेक पटींनी वाढते.
शब्दांपेक्षा जास्त बोलणारे ‘फोटो आणि व्हिडिओ’
एक चित्र हजार शब्दांपेक्षा जास्त बोलते. तुम्ही तुमच्या दुकानाचा/ऑफिसचा सुंदर फोटो, तुमच्या उत्पादनांचे आकर्षक फोटो, तुमच्या समाधानी ग्राहकांचे फोटो किंवा तुमच्या कामाची पद्धत दाखवणारा छोटा व्हिडिओ गुगलवर टाकू शकता. यामुळे ग्राहकाला तुमच्या व्यवसायाबद्दल अधिक आपुलकी आणि विश्वास वाटतो. तो तुमच्याशी संपर्क साधण्यापूर्वीच तुमच्या कामाच्या दर्जाचा अंदाज घेऊ शकतो.
या ‘नवीन यलो पेजेस’ मध्ये तुमचे नाव कसे नोंदवावे?
आता सर्वात महत्त्वाचा प्रश्न: या शक्तिशाली माध्यमात आपल्या व्यवसायाची नोंदणी कशी करायची? ही प्रक्रिया वाटते तितकी अवघड नाही. यासाठी ‘गुगल बिझनेस प्रोफाइल’ (Google Business Profile) नावाचे एक मोफत टूल आहे.
- तुमच्या व्यवसायावर हक्क सांगा (Claim Your Business): गुगलवर जाऊन तुमच्या व्यवसायाच्या नावाने शोध घ्या. अनेकदा गुगलने आधीच काही माहितीच्या आधारे तुमच्या व्यवसायाची नोंद केलेली असू शकते. जर ती दिसली, तर त्यावर ‘Claim this business’ या पर्यायावर क्लिक करून हक्क सांगा. जर नसेल, तर तुम्ही ‘Add your business’ या पर्यायाने नवीन नोंदणी करू शकता.
- तुमची माहिती अचूक भरा (Fill in Your Information Accurately): तुमच्या व्यवसायाचे नाव, पत्ता आणि फोन नंबर (Name, Address, Phone – NAP) अगदी अचूक टाका. यात चूक झाल्यास ग्राहक तुमच्यापर्यंत पोहोचू शकणार नाही. त्यानंतर व्यवसायाचा प्रकार, कामाच्या वेळा, फोटो, सेवांची यादी अशी जास्तीत जास्त माहिती भरा. तुमची माहिती जितकी परिपूर्ण असेल, तितका गुगल आणि ग्राहक तुमच्यावर जास्त विश्वास ठेवतील.
- ग्राहकांशी संवाद साधा (Interact with Customers): जेव्हा ग्राहक तुमच्या प्रोफाइलवर रिव्ह्यू लिहितील, तेव्हा त्यांना उत्तर द्या – चांगल्या रिव्ह्यूसाठी आभार माना आणि नकारात्मक रिव्ह्यूला नम्रपणे उत्तर देऊन समस्या सोडवण्याचा प्रयत्न करा. यामुळे तुम्ही एक जबाबदार आणि ग्राहक-केंद्रित व्यावसायिक आहात हे दिसून येते.
फक्त नाव असून चालणार नाही, ते ‘दिसले’ पण पाहिजे
यलो पेजेसमध्ये जसे काही लोक पूर्ण पान जाहिरात द्यायचे आणि त्यांचे नाव वर दिसायचे, तसेच गुगलवरही आहे. जेव्हा एखादा ग्राहक “पुण्यातील सर्वोत्तम मिठाईचे दुकान” असे शोधतो, तेव्हा गुगल १०-१५ दुकानांची यादी दाखवते. या यादीत तुमचे नाव वरच्या ३ मध्ये दिसणे महत्त्वाचे आहे, कारण बहुतेक ग्राहक पहिल्या २-३ पर्यायांमधूनच निवड करतात.
तुमचे नाव यादीत वर आणण्यासाठी अनेक गोष्टी मदत करतात, जसे की:
- तुमच्या प्रोफाइलवर असलेली परिपूर्ण आणि अचूक माहिती.
- ग्राहकांनी दिलेले जास्तीत जास्त आणि चांगले रिव्ह्यूज.
- तुम्ही नियमितपणे टाकत असलेले फोटो आणि अपडेट्स.
- तुमच्या व्यवसायाची एक चांगली वेबसाइट असणे.
यालाच सोप्या भाषेत ‘सर्च इंजिन ऑप्टिमायझेशन’ किंवा SEO म्हणतात.
निष्कर्ष: आता निवड तुमची आहे
ज्याप्रमाणे जुन्या काळात फोन डायरेक्टरीमध्ये नाव नसणे म्हणजे व्यवसायाचे अस्तित्व नसण्यासारखे होते, त्याचप्रमाणे आजच्या काळात गुगलवर न सापडणे म्हणजे तुम्ही तुमच्या लाखो गरजू ग्राहकांसाठी ‘अदृश्य’ आहात.
‘यलो पेजेस’ संपलेले नाही, ते फक्त अधिक शक्तिशाली, अधिक बुद्धिमान आणि अधिक सोपे झाले आहे. ते आता गुगलच्या रूपाने प्रत्येकाच्या हातात आहे. या बदलत्या काळाला स्वीकारणे आणि या नवीन ‘यलो पेजेस’मध्ये तुमच्या व्यवसायाला एक मानाचे स्थान देणे, हे तुमच्या व्यवसायाच्या भविष्यातील वाढीसाठी अनिवार्य आहे
तुमच्या व्यवसायाला गुगलच्या या शक्तिशाली ‘यलो पेजेस’मध्ये एक उत्तम स्थान कसे मिळवून देता येईल? आणि गरजू ग्राहक स्पर्धकाकडे न जाता थेट तुमच्यापर्यंत कसा पोहोचेल?
यावर कोणतीही जबरदस्ती किंवा खर्च न करता, एका अनौपचारिक (informal) आणि मोफत चर्चेसाठी, खालील बटणावर क्लिक करून आम्हाला थेट WhatsApp करा. आम्ही तुमचा व्यवसाय समजून घेऊ आणि तुम्हाला योग्य मार्ग दाखवू.